رشد بادکنکی در اقتصاد ترکیه
کشور ترکیه در زمان آتاتورک، یه اقتصاد کاملاً دولتی داشت و بعد از مدتی به خاطر زیاندهی شرکتها و افزایش واردات، دچار بحران شد. ترکها از دهه 1960 میلادی برای نجات اقتصادشون، دستورالعملهای صندوق بینالمللی پول رو به اجرا گذاشتند؛ اما اوضاع بدتر شد و سال 1980 به تورم 100 درصدی رسیدند. بعد از این بحران، کِنان اِورِن (Kenan Evren) فرمانده ارتش ترکیه با کودتا رئیس جمهور شد. اِورِن هم مشکلات ترکیه رو نه به خاطر اجرای سیاستهای غربی، بلکه ناشی از اجرای ناقصِ اونها تشخیص داد و با سر به طرف سیاستهای نئولیبرالی رفت. بنابراین درهای اقتصاد به روی سرمایهدارای خارجی باز شد!
ورود حجم زیاد سرمایه، یه رشد بزرگ اما بادکنکی رو برای اقتصاد ترکیه به همراه داشت؛ سرمایه خارجی با خودش رشد مقطعی آورد اما توزیع نابرابر درآمدها، حالِ طبقات فقیر و متوسط رو هر روز بدتر کرد. به عبارت ساده، کل پول به جیب ثروتمندها و رانتخوارها رفت. همزمان با این اتفاق، دولت ترکیه به خاطر دریافت وامهای خارجی، شدیداً بدهکار شد و مردم رو با گرونی و تورم و بیکاری تنها گذاشت. اما بالاخره در سال 2002، حزب عدالت و توسعه به ریاست رجب طیب اَردوغان با وعده اصلاح اقتصادی سر کار اومد. شاید باورتون نشه ولی دولت اردوغان هم عملاً همون سیاستهای غربی رو در پیش گرفت و دوباره با هماهنگیِ کشورهای غربی، دنبال جذب شرکتهای خارجی افتاد. اقتصاد ترکیه با ورود شرکتهای خارجی دوباره شروع به رشد بادکنکی کرد، اما تولید توی این کشور خیلی ضعیف شد؛ چون تولیدکنندههای ترک، توان رقابت با غولهای خارجی رو نداشتند.
از سال 2003 تا 2016، حدود 180 میلیارد دلار سرمایه خارجی وارد ترکیه شد. با ورود این دلارها، ارز و کالای خارجی به وفور توی ترکیه در دسترس مردم قرار گرفت. اما خیلی زود این بهشت پوشالی فرو ریخت. وابستگی به سرمایه خارجی و تضعیفِ تولید، باعثِ افول اقتصادی و در نتیجه تورمِ کمرشکن برای مردم ترکیه شد. حالا این کشور از سال 2018 درگیر بحران اقتصادیه و همچنان با بدهی هنگفت خارجی دست و پنجه نرم میکنه!
بدون دیدگاه