فرار سرمایه از کره جنوبی
در سال ۱۹۹۶، 100 میلیارد دلار به از طربق سرمایه خارجی یه اقتصاد کره جنوبی تزریق و این کشور به سرمایه خارجی وابسته شد. اما درست یک سال پس از آن، با توجه به این شایعه که تایلند و کره، دلار کافی برای حفظ ارزش پول خود ندارند، سرمایه‌گذار‌های خارجی به سرعت از این کشور خارج شدند. در آن زمان کره جنوبی، تایلند، سنگاپور و هنگ کنگ به عنوان ببرهای اقتصادی آسیا و فرصت‌های سرمایه‌گذاری جذاب شناخته می‌شدند. اما به دلیل از بین رفتن اعتماد، سرمایه‌گذاران خارجی یکی پس از دیگری، مشغول به خارج کردن سرمایه خود از این کشورها شدند. به این ترتیب، در سال ۱۹۹۷ سرمایه‌گذاری خارجی در کره جنوبی به منفی ۲۰ میلیارد دلار رسید؛ یعنی این کشور یک افت 120 میلیارد دلاری، نسبت به سال گذشته خود را تجربه کرد!
تلاش برای پرداخت بدهی با طلا
این مسئله باعث شد کره جنوبی در بازپرداخت تسهیلات خارجی ناتوان گردد و به ورطه ورشکستگی کشیده شود. شبکه‌‌های تلویزیونی با تبلیغات گسترده در کره جنوبی، شهروندان را به اهدای طلا‌های خود فرا می‌خواندند؛ که بعداً برای تولید شمش و پرداخت بدهی‌های کشور از آن استفاده شد. فقط در چند هفته، سه میلیون نفر گردنبند‌ها، مدال‌ها و نشان‌‌های ورزشی خود را اهدا کردند. با این تفاصیل و حتی با وجود 200 تن طلا، که برای کاهش قیمت جهانی کافی بود، سقوط ارزش پول در کره همچنان ادامه داشت.
بحران اقتصادی در کره جنوبی و افزایش خودکشی
این بحران به موج خودکشی‌ها انجامید؛ زیرا خانواده‌ها، شاهد نابودی دارایی‌هایی بودند که در طول زندگی خود پس‌انداز کرده بودند و ده‌ها هزار کسب و کار کوچک تعطیل شد. میزان خودکشی بین مردم کره در سال ۱۹۹۸ میلادی ۵۰ درصد افزایش یافت. خودکشی در میان سالخوردگان بالای شصت سال، بیش از همه بود. پدر و مادر‌های سالخورده‌تر تلاش می‌کردند که بار اقتصادی فرزندانِ ناامید خود را سبک کنند. مطبوعات کره همچنین از افزایش نگران‌کننده خودکشی‌‌های گروهی و خانوادگی خبر می‌دادند که در آن پدران ابتدا اعضای خانواده را حلق آویز و سپس خودکشی می‌کردند. مسئولین مربوطه خاطرنشان کردند که چون فقط مرگ رئیس خانواده خودکشی و مرگ دیگر اعضای خانواده قتل طبقه‌بندی می‌شود، رقم واقعی خودکشی‌ها به مراتب بیش از آمارِ رسمی است.1
شرایط سخت شرکت‌های کره‌ای
پس از بحران اقتصادی که در سال 1996 شایع شد، کشورهای جنوب شرق آسیا، موسسات بزرگ و شرکت‌های چند ملیتی را فرصتی برای استفاده از وضعیت بد اقتصادی کشورهایی مانند کره جنوبی دانستند. در پی این موضوع، جی پلوسکی از موسسه سرمایه‌گذاری مورگان استنلی گفته بود که آنچه آسیا نیاز دارد، تداوم اخبار بد به منظور ادامه فشار بر بنگاه‌ها است تا مجبور شوند شرکت‌هایشان را بفروشند. ظرف دو سال، چهره اقتصادی بیشتر کشورهای آسیا، کاملاً تغییر کرده بود. جای صدها نام تجاری داخلی را نام غول‌های چند ملیتی گرفتند. روزنامه نیویورک تایمز این اوضاع را بزرگ‌ترین حراجی جهان و مجله بیزینس، آن را یک بازار مکاره خرید بنگاه‌ها نامیدند. آن‌ها بنگاه‌های داخلی کشورهایی مانند کره جنوبی را غالباً تکه تکه، کوچک‌تر یا کاملاً تعطیل می‌کردند. مثلاً سامسونگ که غول صنعت کره است، خرد و تکه تکه و بخش‌های آن به ولوو، جنرال الکتریک و... فروخته شد. در مجموع، چندملیتی‌ها 186 مورد ادغام و تملک دارایی عمده در کشورهای جنوب شرق آسیا را در یک دوره فقط بیست ماهه انجام دادند.
بلعیده شدن شرکت‌های کره توسط غول‌های جهانی
جی پی مورگان(JP Moorgan) بخشی از سهام کیاموتورز (Kia Motors) را تصاحب کرد. تراولرز گروپ(Traveleres Group) و سالومون اسمیت بارنی(Salomon Smith Barney)بزرگ‌ترین کارخانه نساجی کره را خریدند. گروه مرموز کارلایل(Garlyle Group) که به استخدام روسای جمهور و وزرای پیشین کشورها مانند جیمز بیکر(James Baker) وزیر خارجه آمریکا، جان میجر (John Major) وزیر بریتانیا و بوش پدر به عنوان مشاور معروف است، بخش مخابرات کمپانی دوو و موسسه اطلاعات و ارتباطات سانگ یانگ(Sangyong Information and Communication) که یکی از بزرگ‌ترین موسسات کره با فناوری پیشرفته بود را خریدند. کارلایل همچنین سهامدار عمده یکی از بزرگ‌ترین بانک‌های کره شد. سامسونگ، غول صنعت کره، تکه تکه و فروخته شد و ولوو سوئد بخش صنعت سنگین، اس‌سی‌جانسون‌اند‌سان بخش داروسازی و جنرال الکتریک بخش روشنایی آن را در اختیار گرفتند. چند سال بعد نیز، بخش خودروسازی دوو با یک پانزدهم قیمت به جنرال موتورز آمریکا با مبلغ ۴۰۰ میلیون دلار فروخته شد. نستله و کوکاکولا هم به میدان آمدند. ولید بن طلال هم بُزخری می‌کرد.2
به این ترتیب اقتصاد کره جنوبی چنان ضربه‌ای از سوی سرمایه‌گذاران و ورود سرمایه خارجی متحمل شد، که تا مدت‌ها آثار آن پابرجا ماند. مردم کره سال‌های سال درگیر این شکست اقتصادی بزرگ بودند و شاید بتوان گفت هنوز هم کم و بیش درگیر هستند. جالب است بدانید طبق اعلام بانک مرکزی کره جنوبی، این کشور در سال 2023 بیش از 650 میلیارد دلار بدهی خارجی دارد. نظر شما در این باره چیست؟
منابع:
- 1. “Elderly Suicide Rate On The Increase”, Korea Herald, (Seoul), October 27, 1999; “Economic Woes Driving More To Suicide”, Korea Times, (Seoul), April 23, 1998.
- 2. نائومی کلاین، دکترین شوک، صفحه 402-398، ترجمه مهرداد شهابی و میرمحمود نبوی
بدون دیدگاه